Strès den tempu di Corona

31 March 2020

<Español abajo>

Nos mundu a kambia drástikamente den un par di siman. E vírùs COVID-19 a bini hopi serka i tur e medidanan a pone nos bida diario bira diferente. Lógikamente esaki ta pone ku nos tin hopi preokupashon i strès tokante e situashon andando.

Mental Health Caribbean ta duna e siguiente konseho ku lo por yuda pa prevení òf redusí strès òf anshamentu.

Ta ‘ok’ pa no sinti bo bon

E situashon aktual ta pone ku tur hende lo por ta preokupá. Esaki ta normal. Purba di keda den kontakto ku e hendenan serka di bo. Pa motibu di medidanan di ‘social distancing’ nos tin ku wanta distansia for di otro, pero ku e teknologia di awendia tin hopi manera ainda pa keda den kontakto, sin ta físikamente huntu (manera Whatsapp i Zoom).

Sòru pa un rutina saludabel

Purba tur dia di wanta bo mes na un struktura di dia. Prinsipalmente ora tin mucha na kas ta mas importante ainda pa sòru pa un rutina. Ora di drumi i ora di lanta mester ta fiho. Bon sosiegu anochi ta sòru ku bo ta lanta den bon kondishon mental. No keda drumi hinter dia riba kama. Sufisiente moveshon tambe ta importante pa keda den bon kondishon mental. Purba di keda hasi ehersisio den bo kas òf kurá.

Paga tinu riba loke i kuantu bo ta kome

Pa motibu di strès hopi hende por kome di mas òf di ménos. Dor di esei bo por sinti bo mas miserabel. Sòru ku bo ta keda kome saludabel i no di mas ni di ménos.

Bebe alkohòl òf usa droga no ta yuda

No usa droga i/òf alkohòl pa suprimí e strès. Uso eksesivo di alkohòl òf droga por hasi e situashon na kas mas malu. Buska otro manera di destraé, por ehèmpel dor di bèl amigunan, hunga wega (online) òf skucha muzik.

Limitá bo tempu riba medio sosial

Internèt i medio sosial ta yen di informashon (tambe fantasia) tokante e vírùs. Lesa tur informashon hinter dia por kousa un estado di strès. No ta tur informashon ta konfiabel. Buska un balanse den kuantu tempu bo ta eksponé bo mes na ‘social media’ i buska informashon riba wèpsait konfiabel (manera di RCN òf WHO) pa prevení strès innesesario.

Permití bo mes sosiegu

E medidanan ku ta imponé tambe ta duna espasio pa duna bo mes trankilidat. Hasi loke ta nesesario so. Sigui bo rutina diario i duna bo mes sosiegu. Si bo tin difikuldat ku esei, tin téknika pa relahá ku bo por buska ‘online’ i skucha.

Skirbi bo pensamentunan

Ora bo pone bo pensamentunan riba papel, e tin efekto terapéutiko. Durante un krísis hopi pensamentu tur bruá por pasa den bo mente. E ta yuda pa pone tur e pensamentunan riba papel i tambe kategorisá si e pensamentunan ta ‘yuda’ of ‘no ta yuda’. Por ehèmpel:

No ta yuda Ta yuda
Nunka mas nos lo sali for di e krísis aki. Despues di e momentu baho ta bin momentu supremo.
Mi no por kustumbrá ku un rutina nobo, mi no tin disiplina. Mi no por kustumbrá ku un rutina nobo, pero mi ta pidi konseho di otronan pa wak si nan por yuda mi.
Mi no por anda ku e strès mas. Mi ta konsiente di mi strès. Mi ta buska maneranan saludabel pa anda kuné.

Enfoká riba tur loke bo tin kontròl riba dje, manera tur loke bo ta hasi durante di dia (kushiná, limpia kas, papia ku famia i amigunan na telefòn). Esakinan ta pensamentunan ku ta yuda.

Buska un pasatempu plasentero

Ora bo no por bishitá grupo di famia/amigunan ni eventonan, esaki por ta hopi fèrfelu. Na momentu ku tin kontakto ku otro, ta prohibí pa bini serka. Na lugá di enfoká riba e fèrfelu, por buska pasatempu (nobo) agradabel ku bo por hasi bo so. Por ehèmpel, un hòbi, trabou rondó di bo kas (ku promé nunka bo tabata tin tempu p’é), traha ku mata etc.

Ta importante pa kòrda ku den tempu di krísis ta kompletamente normal pa sinti ansha i strès. Purba di sigui e tepnan menshoná ariba i apoyá otro.

Wak nos video pa nos tips den kortiku.

—————————————————————-

Consejos en este tiempo de Corona virus 

El mundo ha cambiado enormemente en pocas semanas. El virus COVID-19 se ha acercado repentinamente y debido a las medidas tomadas la vida cotidiana es completamente diferente para cada uno. Este trastorno lógicamente causa mucho estrés y angustia en la sociedad.
Mental Health Caribbean tiene los siguientes consejos que pueden ayudar a prevenir o reducir el estrés y los sentimientos de angustia.

Está bien sentirse incómodo

La situación actual hace que todos se sientan inquietos. Esto es normal. Intenta mantenerte en contacto con la gente que te rodea tanto como sea posible. Debido a las medidas de “distancia social” esto no puede hacerse “cara a cara”, pero a través de la tecnología moderna hay muchas maneras de mantenerse en contacto sin estar físicamente presente.

Asegura un estilo de vida saludable

Intenta atenerte a una estructura diaria. Especialmente con los niños en casa es importante mantener la estructura. Acuéstate a horas fijas y levántate a horas fijas. Una buena noche de sueño te hará estar mentalmente en forma al día siguiente. No te quedes en la cama todo el día. También es importante hacer suficiente ejercicio para mantenerse en forma mentalmente. Intenta seguir moviéndote en el interior de la casa o en tu jardín.

Presta atención a tu alimentación

El estrés puede hacer que la gente coma demasiado o muy poco. Comiendo demasiado o demasiado poco, puedes sentirte rápidamente miserable. Asegúrate de mantener una dieta saludable.

El uso excesivo de sustancias (estimulantes) no ayuda

No use drogas y/o alcohol para suprimir el estrés. El uso excesivo de drogas/alcohol puede en realidad empeorar la situación personal. Busca distracciones de otras maneras, por ejemplo, llamando a amigos, jugando (en forma online) o escuchando música.

Limita el uso de los medios sociales

Los medios sociales están llenos de noticias (falsas) sobre COVID-19. Leer las noticias todo el día puede causar una mayor sensación de ansiedad, angustia y estrés. No todos los informes son fiables. Encuentre un equilibrio en la exposición a los medios sociales y sólo consulte sitios web fiables (como Organización Mundial de la Salud) para evitar el estrés innecesario.

Descansa

Las medidas que se han impuesto también te dan el espacio para descansar un poco. Sólo se debe hacer lo necesario. Sigue tu estructura diaria y concédete momentos de descanso. Si lo encuentras difícil, hay ejercicios de “atención plena” que puedes buscar y escuchar por internet.

Escriba sus pensamientos

Poner los pensamientos en el papel tiene un efecto terapéutico. Durante una crisis, muchos pensamientos pueden pasar por tu cabeza. Ayuda poner todos estos pensamientos en papel y comprobar si los pensamientos son de “ayuda” o “no de ayuda”. Ejemplos de estos pensamientos son:

 Pensamiento no de ayuda Pensamiento de ayuda
Nunca saldremos de esta crisis. Después de este bajón, viene la cumbre.
No puedo poner disciplina para traer una nueva estructura a mi vida. No logro crear una estructura, pero pido consejo y ayuda a los demás sobre cómo enfrentar esto.
No puedo soportar más el estrés. Soy consciente de mi estrés. Busco distracciones saludables para sentir menos estrés.

Concéntrate en todo lo que tienes control, como lo que haces en un día (como cocinar, limpiar, contacto telefónico con la familia y los amigos). Estos son a menudo los pensamientos de “ayuda”.

Busca actividades divertidas

No poder visitar grupos de familiares/amigos y eventos puede crear un sentimiento de aburrimiento y frustración. Y una vez que hay contacto con los demás, no te puedes acercar demasiado. En lugar de centrarse en el aburrimiento, puedes buscar nuevas actividades divertidas que se puedan hacer solo. Por ejemplo, recoger un hobby, hacer tareas en su casa (para las cuales no tenía tiempo en el pasado), jardinería, etc.

Es importante recordar que es perfectamente normal tener sentimientos de estrés y angustia en estos tiempos de crisis. Traten de seguir los consejos y apoyarse mutuamente.